Sự gia tăng các cơn bão và mưa lớn trong những năm gần đây đã khiến nhiều người lo lắng hơn về biến đổi khí hậu và thiệt hại do lũ lụt. Lượng mưa vẫn là một trụ cột quan trọng hỗ trợ mọi dạng sống trên trái đất, nhưng cảm xúc và quan niệm của chúng ta về mưa – liên quan đến cuộc sống và sinh kế – đang dần thay đổi từng chút một.
Thời tiết – không chỉ dưới dạng mưa, mà còn là ánh nắng, nhiệt độ hay gió – có ảnh hưởng lớn đến cảm xúc và trạng thái tinh thần của chúng ta. Về mặt nhiếp ảnh, điều kiện lý tưởng cho một ngày chụp ảnh ngoài trời thường được cho là trời nắng đẹp rực rỡ thay vì một ngày mưa phùn xám xịt. Nhưng ngày mưa lại mang đến những hiện tượng độc nhất – từ mặt đường nhựa ướt đẫm đến những giọt nước và hình ảnh phản chiếu trong vũng nước – có thể khơi gợi khao khát chụp ảnh trong bạn. Và trong khi cảnh tượng mưa phùn xám xịt cùng những đám mây thấp nặng trĩu trên bầu trời có thể làm giảm một nửa tâm trạng của bạn, thì âm thanh êm dịu của những giọt mưa rơi có thể giúp bạn nhìn nhận mọi vật từ một góc nhìn mới mẻ.
Hành động chụp ảnh thường gắn liền với các động từ như “lấy” (take), “bắn” (shoot), và “bắt” (capture), nhưng cũng gắn liền với “khắc họa chân dung” (portrait). Khi một bức ảnh được tạo ra, không chỉ thế giới bên ngoài được lấy hay bắt vào bên trong khung hình; qua tác phẩm của mình, nhiếp ảnh gia còn khắc họa chân dung chính bản thân họ, thế giới nội tâm, cảm xúc và tâm lý của họ. Nếu chúng ta thử xem xét các bức ảnh với luồng suy nghĩ này, thì thông qua việc nhìn vào thế giới bên ngoài được chụp lại, chúng ta cũng có thể liếc nhìn vào những vận động nội tâm của người đã tạo ra những hình ảnh đó.
Trong gần năm mươi năm làm nhiếp ảnh gia, Yoshiichi Hara (sinh năm 1948) đã tạo ra những tác phẩm không chỉ nắm bắt thế giới hiện thực bên ngoài, mà còn thể hiện thế giới nội tâm cộng hưởng với nó. Những cái tên và tiêu đề ông chọn cho các cuốn sách ảnh và triển lãm của mình càng khuếch đại thêm chiều sâu đằng sau những thế giới được ông chụp lại.
Ví dụ, cuốn sách ảnh “Walk While Ye Still Have The Light” (Hãy bước đi khi các ngươi còn ánh sáng) (Sokyusha, 2011) của ông bắt đầu bằng câu Kinh Thánh sau đây, cũng là nguồn cảm hứng cho tiêu đề của cuốn sách:
“Hãy bước đi khi các ngươi còn ánh sáng, kẻo bóng tối ập xuống các ngươi” (Giăng 12:35).
Với việc đưa dòng này vào, Hara ngụ ý rằng đối với ông, nhiếp ảnh cũng đại diện cho một cuộc tìm kiếm sự giác ngộ, một hành động giống như lời cầu nguyện. Có rất nhiều bức ảnh trong cuốn sách về những cảnh được chụp vào giờ chạng vạng, gần bờ biển hoặc bờ sông, và ánh sáng được ghi lại trong thời tiết mưa và phản chiếu trên các bề mặt ướt; sự tương tác giữa ánh sáng và nước mang đến sự phản chiếu rõ nét về lập trường hướng nội của Hara.
Một vòng quay ngựa gỗ trong sân chơi sau cơn mưa; những ánh đèn mờ ảo qua cửa sổ các tòa nhà; một chiếc găng tay trên lan can của cây cầu bộ hành: trong những cảnh tượng như thế này, được ghi lại trong những khoảnh khắc ngắn ngủi khi Hara vẫn còn ánh sáng bên mình, trước khi bóng tối bao trùm trái đất, ánh sáng vẫn tiếp tục sống trong vô vàn giọt nước. Thế giới bên ngoài mà Hara ghi lại cho thấy rằng ngay cả khi không có ánh sáng rực rỡ từ mặt trời thì vẫn còn một tia sáng yếu ớt, và ánh sáng đó, cùng với nước, nhờ có nước, luôn trong trạng thái biến đổi không ngừng. Và bên trong những người ngắm nhìn những bức ảnh của ông, chúng thậm chí có thể mang lại một niềm hy vọng thầm lặng.
