Mùa Thu/2016
Gặp gỡ những con người mới và đối mặt với những tình huống mới chính là điều khiến Yasuko Takahashi
không ngừng tiến về phía trước, không bao giờ dậm chân ở quá khứ hay thậm chí là hiện tại.
Từ những ngày mà stylist chưa được xem là một lựa chọn nghề nghiệp, sự nhiệt huyết và bản năng thử sức với những điều mới mẻ đã mở ra những con đường mới cho Yasuko Takahashi. Một người tiên phong thực thụ, người luôn nói với chúng ta rằng vẫn còn nhiều không gian để phát triển, và kết quả duy nhất chính là kết quả tốt nhất.
lời: Ban biên tập SEIN ảnh: Tomoya Uehara
ống kính: SIGMA 35mm F1.4 DG HSM | Art / SIGMA 50mm F1.4 DG HSM | Art
SIGMA MACRO 105mm F2.8 EX DG OS HSM
Với sự nghiệp kéo dài 50 năm bao trùm nhiều lĩnh vực gồm quảng cáo, âm nhạc và điện ảnh, stylist Yasuko Takahashi, hay còn gọi là “Yakko-san” với những ai quen biết bà, cho đến nay vẫn đứng ở vị trí tiên phong trong ngành. Từ những biểu tượng huyền thoại như T-Rex, David Bowie, Iggy Pop cũng như các ngôi sao Nhật Bản YMO, Kiyoshiro Iwamano cho đến hiện tượng gần đây là Momoiro Clover Z, các nghệ sĩ nổi tiếng trong và ngoài nước cũng như vô số nhiếp ảnh gia và nhà sáng tạo đều đặt niềm tin lớn vào bà, và chính cùng với bà, họ đã tạo ra những tác phẩm khó quên trong quá trình làm việc.
Tuy nhiên, như Takahashi giải thích với chúng tôi, khái niệm về stylist không tồn tại ở Nhật Bản khi bà bắt đầu sự nghiệp vào những năm 1960, và lúc đó trong tâm trí bà không hề có mong muốn cụ thể nào để trở thành một stylist.
“Khi còn học đại học, tôi nhận công việc copywriter tại một công ty quảng cáo lớn của Nhật Bản, coi đó như một bước đệm với hy vọng sẽ dẫn đến một công việc nào đó trong tương lai. Chính công việc này đã giúp tôi có được vị trí copywriter trong một agency lớn. Nhưng vấn đề là tôi thấy việc viết lời quảng cáo khá khó khăn ngay từ lúc bắt đầu (cười). Sau đó, khi đến thăm một công ty quảng cáo của người quen, tôi được hỏi liệu tôi có muốn làm việc cho họ không. Tôi đã rất ngạc nhiên trước lời đề nghị đó và, tôi phải nói là, nó gần như một sự thức tỉnh đối với tôi. Vì vậy, tôi đã nghỉ việc tại agency đang làm và bắt đầu hành trình làm công việc do mình tự chọn (cười).”
Chính tại công ty nhỏ với đội ngũ nhân viên trẻ này, bên cạnh công việc copywriter, bà còn đến các địa điểm quay chụp, chạy đôn chạy đáo thu gom đạo cụ, thiết bị, trang phục và chuẩn bị cơm nước cho mọi người.
“Vì tôi không chuyên về bất cứ thứ gì, tôi phải làm cho mình trở nên hữu ích để xứng đáng được trả lương. Nhưng dần dần, tôi được yêu cầu giúp đỡ nhiều hơn trong việc quay chụp và nó phát triển thành công việc chính của tôi.”
Với khả năng sắp xếp các đạo cụ và trang phục lý tưởng cho các buổi chụp chỉ dựa trên những bản phác thảo vẽ vội, Takahashi được các đồng nghiệp xung quanh khen ngợi. Mọi người nói về bà rằng “Yakko có cái gì đó mà người khác không có”. Chẳng bao lâu sau, câu nói “Yakko, làm ơn giúp chúng tôi!” trở nên quen thuộc khi bà được giao nhiệm vụ quay phim sau khi trở thành người không thể thiếu đối với ê-kíp. Hai năm sau, bà tách ra hoạt động độc lập, bắt đầu con đường riêng với tư cách là một freelancer.
“Về mặt tài chính, ban đầu rất chật vật dù tôi đã cố gắng thế nào vì bản thân nghề stylist lúc đó chưa có chỗ đứng tại Nhật Bản. Tuy nhiên, khi tôi nỗ lực cùng với sự giúp đỡ của những người xung quanh, những người đã động viên tôi rằng ‘thời thế rồi sẽ đến’, không chỉ áp phích và danh mục sản phẩm (catalog) mà cả các công việc phim quảng cáo cũng bắt đầu tìm đến. Chẳng bao lâu sau, tôi bận rộn đến mức có rất ít thời gian để ngủ. Những người trong các ngành này là kiểu người ‘yêu thích những điều mới mẻ’ nên tôi đoán họ muốn thử sức với tôi.”
Với tất cả số tiền có được, bà lên máy bay đến New York để mài giũa kỹ năng của mình. Thời kỳ này chứng tỏ là khoảng thời gian kích thích và truyền cảm hứng nhất. Đối với Takahashi, người vẫn còn do dự trong thâm tâm về việc có nên trở thành stylist hay không, bà đã có được sự tự tin khi biết rằng mình đang “đi đúng hướng”. Không lâu sau đó, và lần đầu tiên tại Nhật Bản, danh xưng ‘Stylist’ đã được in trên danh thiếp của bà.
Nơi làm việc của Takahashi trước khi trở thành freelancer nằm trong tòa nhà Harajuku Central Apartment, một nơi nổi tiếng là thiên đường cho giới sáng tạo trong những năm 1960 và 1970 tại khu Harajuku sành điệu và đầy tính nghệ thuật của Tokyo.
“Mỗi ngày chúng tôi trò chuyện hàng giờ liền, uống cà phê tại quán nằm dưới tòa nhà, nói về việc muốn làm cái này, thực hiện cái kia. Ở đó rất vui nên không thể không dành nhiều thời gian ở đó. Quán cà phê cũng thu hút các nhạc sĩ và nhà thiết kế trẻ, và cũng là văn phòng của các nhiếp ảnh gia nổi tiếng Nhật Bản như Masayoshi Sukita, Shinpei Asai và Kurigami Kazumi, nơi chúng tôi đã làm việc cùng nhau trong nhiều dự án.”
Ngôi nhà nơi bà lớn lên từng có một phòng trưng bày ảnh, nơi mà khi còn là một cô bé, bà đã được chiêm ngưỡng các tác phẩm của Eikoh Hosoe và Ikko Narahara trên các tạp chí nhiếp ảnh ‘Asahi Camera’ và ‘Shashin Bunka’.
“Tôi may mắn có cơ hội được hỗ trợ ông Hosoe trong một buổi chụp của ông. Khi nhìn vào tác phẩm của ông, tôi biết rằng với tất cả những con người vĩ đại xung quanh, tôi không thể trở thành một nhà làm phim hay nhiếp ảnh gia xuất sắc như vậy. Nhưng lý do tôi tiếp tục và không chán làm stylist là vì tôi yêu nhiếp ảnh và thích giúp đỡ trong các buổi chụp hình”.
Bà đã đến Anh cùng với Masayoshi Sukita, nơi các buổi chụp chân dung sau đó cho các biểu tượng nhạc rock Marc Bolan của T-Rex và David Bowie đã trở thành kinh điển. Vào thời điểm đó, Takahashi không làm công việc tạo mẫu mà phải liên hệ với các công ty thu âm và đàm phán trực tiếp với họ. Dành nhiều thời gian với các nhiếp ảnh gia và những người sáng tạo đã định hình nên thập niên 1960 và 1970, dành sự tôn trọng cho những người ở cả hai phía ống kính, và với sự tò mò, một cái đầu đầy ắp ý tưởng cùng ngọn lửa cháy bỏng bên trong, bà đã sớm trở thành người tiên phong cho các stylist Nhật Bản theo cách riêng của mình.
Takahashi nhận thức rõ rằng các nghệ sĩ và người mẫu mà bà tạo phong cách đặt niềm tin trọn vẹn vào bà. Nguyên tắc của bà là giữ một khoảng cách nhất định, không vượt quá giới hạn dù thân thiết đến đâu, không đòi hỏi quá nhiều từ họ mà vẫn là người hỗ trợ đến cùng. Mặt khác, có những lúc bà phải bước lên đảm nhận vai trò mà chỉ stylist mới có thể làm được. Ví dụ, lần bà đi từ London đến New York cho buổi biểu diễn đầu tiên của David Bowie, người mà bà đã xây dựng tình bạn bền chặt vào những năm 1970. Trước khán giả chật kín và ngay khi màn nhung sắp kéo lên, Bowie hét lên thất thanh. Chuyện xảy ra là đồ trang điểm đã bị dính vào mắt ông ấy.
“‘Ông ấy trở nên mất kiểm soát, la hét rằng mắt đau đến mức không thể biểu diễn. Tôi nhận ra ngay lúc đó rằng ông ấy lo lắng đến mức không thể bước ra sân khấu nếu không giải tỏa được cảm xúc.
Vì vậy, không nói một lời, tôi ôm chặt ông ấy và vuốt lưng ông. Ông ấy ngừng khóc, rồi đi thẳng ra sân khấu. Lý do tôi có thể làm vậy là vì công việc của tôi với tư cách là một stylist liên quan đến việc tiếp xúc cơ thể, nên bất cứ điều gì như vậy đều là một phần của công việc.”
Ngay cả bây giờ khi đã ở tuổi ngoài 70, Takahashi vẫn tự mình tìm kiếm trang phục và tự may nếu không tìm thấy thứ mình muốn. Bà thậm chí còn tự mình trả lại bất kỳ món đồ đi thuê nào. Mặc dù có trợ lý, bà chưa bao giờ muốn một tổ chức xử lý những công việc như vậy. Niềm đam mê tự mình tìm kiếm những chân trời chưa biết của bà không bao giờ dừng lại.
“Là một stylist, tôi mong chờ xem ai có thể liên lạc với mình hoặc những cuộc gặp gỡ mà tôi sẽ có. Tôi luôn muốn làm việc tại hiện trường để có thể tò mò và rung động. Nếu một năm mà tôi không có việc làm, tôi sẽ thôi tự gọi mình là stylist.”
Một điều nữa mà Takahashi dồn năng lượng vào là viết lách. “Nghĩ lại thật buồn cười vì tôi từng ghét viết lách trong thời gian làm copywriter,” Bà cười khi nghĩ đến điều đó vì hiện tại bà đang viết blog, cập nhật Facebook và thậm chí đang trong quá trình viết một cuốn sách.
“Tôi muốn viết ra những suy nghĩ hàng ngày của mình, và tôi cũng muốn ghi lại từng chút một những ký ức tuổi thơ. Tôi đã có đủ những rắc rối và thất bại của riêng mình. Và mặc dù tôi đã vượt qua những điều này để đến được vị trí hiện tại, đâu đó vẫn còn những điều tôi chưa tha thứ hay chưa thể bước qua. Việc đưa chúng vào câu chữ khiến tôi cảm thấy mình có thể vượt qua chúng. Tôi muốn thoát khỏi quá khứ và khám phá điều gì đó mới mẻ. Không còn nhiều thời gian cho tôi nữa, nên khi kết thúc đến, tôi muốn tự nhủ ‘Tôi hài lòng.’ Đó là lý do tại sao, mỗi ngày trôi qua, tôi không muốn lãng phí thời gian của mình.”
Đây là cuốn sách ảnh có thể được coi là tuyển tập về YMO (Haruomi Hosono, Ryuichi Sakamoto, Yukihiro Takahashi) mà Masayoshi Sukita đã liên tục chụp từ “Yellow Magic Orchestra World Tour” năm 1979 đến 1980 cho đến “World Happiness Show” năm 2009.
“Một ngày nọ tại quán cà phê của tòa nhà Harajuku Central Apartment, ông Sukita đến gặp tôi và nói, “Yakko, cô có biết T. Rex không?” Kể từ đó, tôi đã giúp ông ấy trong hành trình âm nhạc của mình và ông ấy luôn mở ra những cánh cửa âm nhạc mới cho tôi. YMO cũng là một trong số đó. Tôi rất vui vì cuốn sách ảnh này đã được xuất bản. (Takahashi)”
Sinh năm 1941. Gia nhập một công ty quảng cáo sau khi tốt nghiệp Khoa Chính trị và Kinh tế Đại học Waseda. Trở thành stylist tự do vào những năm 1960. Hoạt động tích cực trong và ngoài nước, bao gồm việc thiết kế trang phục cho David Bowie, trở thành người tiên phong cho các stylist Nhật Bản trong quá trình đó. Ngoài ra, bà còn là một cây viết năng nổ. Người nhận giải thưởng ‘tài liệu’ Yomiuri lần thứ 19 cho bài luận ‘Kazoku no Kaiten Tobira’. Tác phẩm gần đây nhất của bà là ‘Toki wo Kakeru Yakko san’
