Trong Tập 8 của chuyên mục này, “Ống kính Siêu Tele – Kỷ nguyên của quang sai màu và ống kính gương”, tôi đã nói về khởi đầu của quá trình phát triển ống kính siêu tele của SIGMA. Những ngày đầu phát triển ống kính siêu tele bị chi phối bởi cuộc chiến chống lại quang sai màu (sắc sai). Rồi một ngày nọ, SIGMA nhận được một lô kính tán sắc thấp đặc biệt (special low-dispersion glass) thử nghiệm từ một nhà sản xuất kính.
Đó là năm 1983. Cuối cùng, một nhà sản xuất kính đã thành công trong việc sản xuất hàng loạt thấu kính tán sắc thấp đặc biệt, cho phép sử dụng chúng trong các thiết kế ống kính rời. Mặc dù loại kính này vẫn là một vật liệu đắt tiền, nhưng những đặc tính quang học xuất sắc của nó khiến nó trở nên không thể thiếu trong việc sản xuất các ống kính siêu tele hiệu suất cao.
SIGMA đã tham gia vào quá trình phát triển vật liệu này ngay từ giai đoạn thử nghiệm ban đầu, với nỗ lực tập trung vào việc thiết lập các công nghệ mài bóng thấu kính, vì chính việc mài bóng và xử lý, cụ thể là công đoạn khó khăn nhất. Chuyên mục SEIN “ĐỘT PHÁ TẬP 6: Đưa Thấu kính Tán sắc thấp Đặc biệt vào Cuộc sống” cung cấp thêm chi tiết về vấn đề này.
Trong khi quá trình làm việc chăm chỉ vẫn tiếp tục, ống kính đầu tiên sử dụng thấu kính tán sắc thấp đặc biệt đã được bán ra vào năm 1984 – SIGMA APO ZOOM 50-200mm F3.5-4.5.
SIGMA đặt tên cho loại kính tán sắc thấp đặc biệt này là “SLD (Super Low Dispersion)”, và quang sai màu đã được cải thiện đáng kể nhờ loại kính này, nghĩa là ống kính đã trở thành một ống kính tiêu sắc (apochromat) và được trao logo “APO”. Bề ngoài của nó được sơn màu trắng như để khoe khoang về điều đó, nhưng có một lịch sử thú vị về màu sắc bề ngoài này, vì vậy tôi sẽ giải thích về nó sau.
Kính SLD rất hiệu quả khi được sử dụng với các ống kính siêu tele, nhưng có một lý do khiến dải zoom của ống kính này kết thúc ở phạm vi tele tầm trung 200mm: có những giới hạn về đường kính và số lượng mà các nhà sản xuất kính có thể sản xuất kính SLD. Ngoài ra, bí quyết cần thiết để mài bóng kính SLD đường kính lớn đơn giản là chưa tồn tại.
Vào năm 1986, hai năm sau khi phát hành APO ZOOM 50-200mm F3.5-4.5, SIGMA đã thành công trong việc thiết lập các công nghệ mài bóng cho kính SLD đường kính lớn. Nhờ bước đột phá này, kính SLD cuối cùng đã có sẵn để sử dụng trong các ống kính siêu tele. Tuy nhiên, nó vẫn là một vật liệu đắt tiền và khó sử dụng, khiến nó nằm ngoài tầm với của các ống kính siêu tele giá rẻ. Những ống kính siêu tele đầu tiên của SIGMA sử dụng vật liệu mới là SIGMA APO ZOOMτ 100-500mm F5.6-8 và SIGMA APO ZOOMω 350-1200mm F11. Cả hai ống kính đều có hiệu suất quang học vượt trội (cũng như mức giá cao). Ống kính 350-1200mm F11 thậm chí còn để lại dấu ấn trong lịch sử ống kính với tư cách là ống kính siêu tele có dải zoom lớn nhất – một kỷ lục vẫn chưa bị phá vỡ cho đến ngày nay. Hai ống kính này đã trở thành những người dẫn đầu của dòng APO, chứng minh sức mạnh công nghệ của SIGMA.
1985, một năm trước khi phát hành hai ống kính siêu tele SLD, là năm của “cú sốc α”. Tiếp nối MINOLTA với việc phát hành α-7000, lần lượt Nikon và Canon bắt đầu thêm chức năng tự động lấy nét vào máy ảnh và ống kính của họ. SIGMA cũng tích cực đón nhận công nghệ tự động lấy nét mới (“Giai thoại của Ohsone, Tập 5” để biết thêm chi tiết), điều đó có nghĩa là SIGMA đang giải quyết hai thách thức quan trọng cùng một lúc: cố gắng tăng sản lượng kính SLD và áp dụng tự động lấy nét cho các ống kính rời của họ. Cả hai mục tiêu này đều rất khó đạt được với các ống kính siêu tele.
Như đã đề cập trước đó, kính SLD đường kính lớn vẫn chưa sẵn sàng để sản xuất hàng loạt vào năm 1985, điều này đã trở thành một trở ngại khó khăn cho việc sản xuất các ống kính siêu tele.
Việc bổ sung tính năng tự động lấy nét cho các ống kính siêu tele là một nhiệm vụ khác với nhiều rào cản cần vượt qua. Hệ thống tự động lấy nét của MINOLTA dựa vào các động cơ DC bên trong máy ảnh, khớp nối và bánh răng để di chuyển thấu kính lấy nét bên trong ống kính. Tuy nhiên, trong trường hợp này, một kỹ thuật thiết yếu là cần thiết nhưng lại thiếu, vì thấu kính lấy nét lớn và nặng không thể di chuyển ở tốc độ đủ nhanh. Mặc dù làm tối chỉ số F (khép khẩu nhỏ hơn) sẽ làm giảm trọng lượng của thấu kính lấy nét, nhưng nó sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác và chất lượng của AF vì không đủ ánh sáng đến cảm biến ở chỉ số F từ 8 trở lên. SIGMA coi giới hạn tiêu cự cho tốc độ AF phù hợp là khoảng 300mm đối với ống kính zoom và 400mm đối với ống kính một tiêu cự (prime lens).
Các nhà sản xuất khác cũng phải đối mặt với những vấn đề và rắc rối tương tự, và ống kính zoom siêu tele hỗ trợ AF trên 300mm không có sẵn trên thị trường với mức giá hợp lý. Với việc phát triển động cơ siêu thanh dạng vòng (ring-type ultrasonic motors), Canon đã tìm cách tăng hiệu suất tự động lấy nét của các ống kính siêu tele của họ ngay lập tức, nhưng bất kỳ ống kính nào sử dụng cả động cơ siêu thanh và kính tán sắc thấp đặc biệt, tất nhiên, sẽ rất đắt tiền.
Tại thời điểm này, SIGMA đã đưa ra một quyết định đáng ngạc nhiên. Đó là quyết định tạo ra một ống kính 400mm F5.6 có tính năng tự động lấy nét nhưng không có kính SLD. Tất nhiên, một ống kính như vậy là khả thi về mặt kỹ thuật. Như tôi đã viết trước đó, với các thông số như 400mm và F5.6, thấu kính lấy nét cần di chuyển để tự động lấy nét hoạt động sẽ không quá lớn cũng không quá nặng. Tuy nhiên, nếu không có vật liệu kính phù hợp thì sẽ không thể triệt tiêu quang sai màu một cách đầy đủ. Liệu đây có phải là ống kính phù hợp sau nhiều năm và những trận chiến cam go để giảm quang sai màu trong các ống kính siêu tele hay không, đây không phải là một ống kính phù hợp với tầm nhìn của SIGMA về khả năng hiệu chỉnh quang sai màu vượt trội. Nhưng thị trường đang thiếu một ống kính siêu tele hỗ trợ AF có giá hợp lý, mặc dù nhu cầu cao từ các cửa hàng máy ảnh và những người đam mê nhiếp ảnh. Không do dự, cố chủ tịch SIGMA Michihiro Yamaki đã khởi xướng việc phát triển một ống kính 400mm F5.6 AF không có SLD, hiện đại và nhỏ gọn. Đó là thời điểm mà niềm đam mê với tự động lấy nét được ưu tiên hơn việc giảm quang sai màu.
Ống kính này, được gọi là AF-TELE 400mm F5.6, ra mắt vào cuối năm 1986. Nó có mức giá hấp dẫn là 53.500 Yên (khoảng 500 đô la), kích thước nhỏ gọn và vỏ ngoài màu xanh lá cây NATO (NATO-green). Nó đã bán cực chạy – không chỉ trong danh mục hẹp của các ống kính siêu tele, mà còn như một ống kính nói chung.
Hồi đó, tôi xem Michihiro Yamaki như một nhân vật không khác gì Colin Chapman (người sáng lập Lotus Cars). Ông sở hữu kiến thức kỹ thuật của một kỹ sư cũng như bản năng cần thiết của một nhà quản lý kinh doanh.
Cho phép tôi đi lạc đề một chút vào màu sắc bề ngoài và các tùy chọn màu sắc đa dạng của các ống kính siêu tele SIGMA, điều vẫn gây ra một số nhầm lẫn trên thị trường đồ cũ ngày nay.
Bắt đầu với APO ZOOM 50-200mm F3.5-4.5 vào năm 1984, các ống kính siêu tele APO của SIGMA ban đầu có bề ngoài màu trắng (chính xác là “Trắng Ngọc Trai” – Pearl White). Điều này đã thay đổi vào năm 1986 với việc chuyển sang màu Xanh NATO (NATO Green), và vào năm 1987 với việc giới thiệu ba tùy chọn màu sắc, giới hạn cho các ống kính siêu tele và các ống kính có kính SLD:
1) Trắng Ngọc Trai (Pearl White)
2) Xanh NATO (NATO Green)
3) Xám nòng súng (Gun Metallic)
Việc lựa chọn giữa ba phiên bản màu sắc là một ý tưởng khác của cố chủ tịch Michihiro Yamaki, điều đã chứng tỏ sự phổ biến đối với khách hàng của SIGMA. Tuy nhiên, tôi muốn bạn xem xét điều sau: Các ống kính APO của SIGMA có sẵn dưới dạng phiên bản tự động lấy nét cho ba ngàm ống kính (Nikon F, Canon EF, MINOLTA A) và lấy nét tay cho năm ngàm ống kính (Nikon F, Canon FD, MINOLTA MD, Pentax K, Olympus OM), mỗi loại trong ba tùy chọn màu sắc được đề cập ở trên. Điều này có nghĩa là mỗi ống kính được sản xuất cho tám ngàm khác nhau và trong ba phiên bản màu sắc – 3 x 8 = 24 phiên bản cho mỗi ống kính. Với các ống kính một tiêu cự và ống kính zoom, danh mục ống kính đang hoạt động của SIGMA luôn bao gồm ít nhất năm đến sáu mẫu ống kính khác nhau. Đó là sự hỗn loạn tại các địa điểm sản xuất, và các vấn đề như khách hàng đặt mua ống kính màu Xanh NATO nhưng lại được giao phiên bản màu Trắng Ngọc Trai là chuyện thường xuyên xảy ra.
Nhân tiện, không ai biết tại sao ba phiên bản màu sắc cụ thể này lại được chọn. Tôi ước mình có thể hỏi Michihiro Yamaki về những lý do đằng sau quyết định này.
Bắt đầu từ năm 1987, SIGMA lần lượt phát hành các ống kính siêu tele với kính SLD – đầu tiên là AF APO 500mm F4.5, tiếp theo là AF APO 300mm F2.8 vào năm 1988, và sau đó là phiên bản APO của 400mm F5.6 vào năm 1989. Kính SLD đường kính lớn cuối cùng cũng có sẵn với số lượng cần thiết, và dòng sản phẩm ống kính APO hỗ trợ AF tiếp tục phát triển, với các ống kính như APO 500mm F7.2, APO 800mm F5.6 và APO 1000mm F8.
Nhưng cuộc chiến khó khăn để đạt được độ chính xác và tốc độ tự động lấy nét cao hơn vẫn tiếp tục. Như đã đề cập ở trên, hệ thống AF vào thời điểm đó thiếu sức mạnh đối với các ống kính có tiêu cự dài hơn 400mm F5.6 hoặc đối với các ống kính có chỉ số F sáng hơn 400mm F5.6.
Chìa khóa duy nhất có sẵn để giải quyết vấn đề này vào thời điểm đó là động cơ siêu thanh dạng vòng của Canon.
SIGMA bắt đầu áp dụng động cơ siêu thanh dạng vòng cho các ống kính của riêng mình vào năm 1997. Nhờ công nghệ này, các ống kính siêu tele hỗ trợ AF của SIGMA đã bước vào thế hệ thứ hai. Tôi sẽ kể câu chuyện của chúng trong chuyên mục tiếp theo.
